De Right to Challenge biedt bewoners van Wageningen de mogelijkheid de gemeente uit te dagen om het werk beter, goedkoper of slimmer te doen.
Voorwaarden om de gemeente uit te dagen:
- Het moet gaan om een (gedeelte van een) bestaande taak van de gemeente en sluit tegelijk aan bij de doelstellingen van de gemeente
- Er is geld beschikbaar
- Het mag niet duurder zijn dan nu
- De uitdaging levert extra maatschappelijke waarde op
- Het krijgt steun uit de buurt, wijk of stad, oftewel de ‘community’ waarop het initiatief zich richt
- Een rechtsvorm is verplicht (bij overname van de taak, hoeft nog niet in voorfase)
Wat kunnen we als bewoners van Kortenoord bereiken met het wijkgroen in eigen beheer, anders dan de gemeente?
Wij zien de volgende pluspunten:
1. Eén aanspreekpunt
Als wijkorganisatie kunnen we er voor zorgen dat er één persoon het gezicht en aanspreekpunt is voor het groenbeheer in de wijk. Problemen en vragen kunnen eenvoudig met deze persoon worden besproken: persoonlijk contact, in de wijk, snelle actie-reactie mogelijkheid bij initiatieven of problemen, gedeeld belang.
We denken dat dit beter en sneller werkt dan het gebruik van de online-meldingenkaart en de digitale buurtgroenaanvragen. Zorg van bewoners over ernstige beschadigingen aan bomen vragen om directe actie. Op buurtgroenaanvragen van najaar 2019 zijn in mei 2020 nog geen reacties ontvangen.
2. Gedeelde verantwoordelijkheid is gedeelde zorg
Het groen van de wijk bepaalt mede de waarde van de wijk en de woningen. Door als wijkbewoners medeverantwoordelijk te zijn voor het openbaar groen, zijn we er zuiniger op. Met de ogen en oren van bewoners signaleren we wat zich afspeelt. Als groep georganiseerde bewoners kunnen we daarop snel inspelen. Het is daarvoor niet noodzakelijk dat alle wijkbewoners betrokken zijn. Met de actieve groep zien en horen we heel veel. Samen signaleren we waar het goed of goed misgaat, bijvoorbeeld beschadiging van de kenmerkende meidoornhaag door de projectontwikkelaar of door kinderen uit de wijk. Samen kunnen we er ook wat aan doen door bijvoorbeeld een opschoonwandeling te organiseren als er veel zwerfafval ligt of een buurttuindag voor uitbreiding van buurtgroen. Bij eigen beheer door bewoners zijn er tal van mogelijkheden om signalen te vertalen naar actie. Hiermee kan we voorkomen dat problemen te lang blijven liggen en eventueel uit de hand lopen. Door het belonen van de zorg, blijft de betrokkenheid van bewoners behouden.
3. Maatwerk met bewoners
Als wijkorganisatie kunnen we zorgen voor maatwerk. Bewoners ontwikkelen per straat initiatieven. Het stukje openbaar groen waar ze met elkaar over ontfermen, is van groot belang. Met de groencoördinator van de wijk worden afspraken gemaakt over het beheer van kleine stukjes ecologisch groen of van speelgroen. Door de korte lijnen tussen bewonersinitiatief, groencoördinator en beheerders en uitvoerder(s) kunnen we voorkomen dat deze kleine groenelementen ten ondergaan bij het onderhoud van het grote geheel. We kunnen natuur sparen door kleinschalig te werken of eventueel met de hand. De betrokkenheid van bewoners bij het groen neemt af wanneer vragen en signalen van buurtgroeninitiatieven niet worden opgepakt. Alleen bij positief resultaat blijft de motivatie te behouden. Met buurtgroen wordt niet alleen de wijk ecologisch interessanter, het zorgt ook voor verbinding tussen de bewoners van de wijk. Het ontmoeten, van elkaar leren en de onderlinge communicatie zijn belangrijke onderdelen bij het eigen groenbeheer.
4. Maatwerk met beheerders/uitvoerders
Als wijkorganisatie willen we afspraken maken met kleinere en lokale partijen. Bij het inzetten van ondernemers uit de stad of directe omgeving kunnen we direct communiceren en flexibele afspraken maken. We zoeken ondernemers die het belang van ecologisch groen en betrokkenheid van bewoners onderschrijven. We willen geen gebruik van grote machines die natuur, bodem verstoren. We zien nu dat afspraken die we maken over meer ecologisch groen in de wijk niet altijd landen bij de aannemer.
5. Circulair-duurzaam-ecologisch
Er zijn meerdere zaken waarbij we anders kunnen handelen dan de gemeente. We denken daarbij bijvoorbeeld aan het tuinafval. Het zou interessant zijn om het tuinafval uit de wijk te behouden in de wijk. Als wijk, bewonersgroep kunnen we hiermee experimenteren.
Biodiversiteit in wijkgroen en in tuinen is van groot algemeen belang. We gaan uit van een duurzame visie. Door bij het eigen wijkbeheer dit uit te dragen en te vertalen naar uitvoering hopen we op een grotere bekendheid en draagvlak onder de bewoners, in het bijzonder bij kinderen.
In de wijk is bovendien veel inhoudelijke kennis aanwezig. We hebben via de bewoners eenvoudig toegang tot kennisinstituten (Wageningen UR, NIOO, Vlinderstichting, etc) en bedrijven.
6. Maatwerk als vorm van bezuiniging
Gezien het budget van de gemeente en de bezuinigingen daarop de afgelopen jaren, gaan we er niet vanuit dat er op groenonderhoud nog veel te bezuinigen is. Ondanks dat proberen we met maatwerk dat toch te bereiken. Maatwerk klinkt duur, omdat er meer tijd nodig is, maar kan ook juist tijdsbesparing opleveren. De aannemers werken nu op basis van algemeen gestelde normen en afgesproken hoeveelheden. Als het erg droog is, moet er gemaaid worden om te voldoen aan de normen voor beeldkwaliteit: de laatste sprieten weegbree moeten er af. De aannemer maait omdat hij aan zijn aantal rondes wil komen. Terwijl ook bekend is dat maaien bij droogte zorgt voor een kale gele grasmat. Door minder te maaien blijft de grasmat beter en hoeft er minder maaiwerk te worden uitgevoerd. Ook het opkronen van bomen gebeurt nagenoeg blindelings, zonder dat er wordt gekeken of het echt nodig is. Het geld dat door het eigen beheer wordt bespaard, kunnen we ten goede laten komen aan een verbindende coördinator die het aanspreekpunt is in de wijk, of voor nieuwe initiatieven in de wijk.